Początkiem tego roku, Stowarzyszenie Sprężyna - Centrum Edukacji Nieformalnej wraz z armeńskim partnerem NGO Center rozpoczęto realizację projektu "Ekomuzeum - sieciowe podejście do ochrony, zachowania i prezentacji lokalnego dziedzictwa" («Էկոթանգարան» - համագործակցություն` հիմնված զբոսաշրջության ոլորտում տեղական ժառանգության պաշտպանության, պահպանման եւ ներկայացման վրա).
W kwietniu mieliśmy pierwszą wizytę w Armenii, gdzie poprowadzone zostały warsztaty dla uczestników w regionu Lorii przez Natalię Niemiec (koordynatora Ekomuzeum „Dziedziny Dunajca” i Barbarę Kazior – eksperta ds. ekomuzeum. W czerwcu grupa 8 uczestników projektu z Armenii przyleciała do Polski, by „od kuchni” zobaczyć jak działa współpraca w ramach Ekomuzeum „Dziedziny Dunajca”. Rozmawialiśmy o wartości lokalnej współpracy zbudowanej w oparciu o ochronę lokalnego dziedzictwa Pienin, Spisza i Podhala pokazując konkretne przykłady współpracy.
W październiku odbyły się kolejne warsztaty w regionie Lorii w Vanadzor, wspierające identyfikację oferty turystycznej regionu Lori w oparciu o bogactwo lokalnego dziedzictwa historyczno-kulturowo-przyrodniczego. Tłumaczem podczas warsztatów była Kristine Hovsepyan – koordynator DMO (Lori Tourism Destination Management Office). W warsztatach towarzyszył nam ekspert w dziedzinie armeńskiej turystyki Gayane Ayvazyan. W tej chwili twa bardzo ważny proces budowania współpracy który jest unikatowy i wyjątkowy w regionie Lori. To ważny moment w którym szukamy miejsc i ludzi którzy chcą ze sobą współpracować, tworząc ofertę turystyczną promującą, chroniącą i pozwalającą doświadczyć lokalnego dziedzictwa.
Budowanie relacji i pracowanie nad modelem współpracy było ubogacone wizytą studyjną w potencjalnych obiektach, chcących założyć pierwsze ekomuzeum w Armenii. Odwiedziliśmy i poznaliśmy fantastyczne osoby, które bardzo często są pionierami w zakresie przedsiębiorczości połączonej z ofertą warsztatową dla turystów:
Emmę z centrum rowerowego Boo Mountain Bike Park Project w Vanadzor.
Arevik z centrum kultury gdzie organizowane są warsztaty artystyczne dla dzieci, które znajduje się w dawnej letniej rezydencji ormiańskiego reżysera teatralnego Tairova w Vanadzor.
Gayane z Apricot - Armenian Handmade Souvenirs, która nie tylko tworzy pyszne herbaty i słodycze, ale zatrudnia osoby niepełnosprawne ze swojej okolicy, które odpowiadają za wykonanie pięknych pamiątek;
Pracownię Bogdana - mistrza chaczkarów (ormiańska kamienna płyta upamiętniająca szczególne wydarzenie lub osobę). Bogdan jest nie tylko artystą, ale również pisze, śpiewa. Zebrał i spisał tradycyjne pieśni armeńskie, które uchronił od zapomnienia. Ma w sobie radość, gościnność i wspaniałą energie, której można doświadczyć podczas warsztatów.
Zabytkowy ormiański klasztor Sanahin z X w. W 2000 r., który znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Domową pracownię ceramiczną w Sanahin Կավի Տուն /Pottery house Armenia . Jest to urokliwy dom, gdzie można się zatrzymać i odpocząć podczas podróży, korzystając z warsztatów pracy w glinie.
Dom gościnny Sergo w Odzun B&B Odzun. Jest to świetnie zlokalizowane miejsce w górach, gdzie można wybrać się na wycieczki piesze. Gospodarz i jego rodzina fantastycznie gotują. Można tutaj zasmakować pysznej ormiańskiej kuchni. A na deser coś słodkiego z pasieki Sergo.
Projekt współfinansowany jest ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu RITA – Przemiany w regionie, realizowanego przez Fundację Edukacji dla Demokracji.
Natalia Niemiec
koordynator projektu
